Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka to formalne postępowanie sądowe przeznaczone wyłącznie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (konsumentów). Jest to procedura oddłużeniowa, której głównym celem jest umorzenie zobowiązań (długów), których dłużnik nie jest w stanie spłacić.

Procedura ta ma na celu przede wszystkim zapewnienie "nowego startu" osobie zadłużonej, ale także, w miarę możliwości, zaspokojenie roszczeń wierzycieli z posiadanego przez dłużnika majątku.

Kluczowe cele upadłości konsumenckiej

Głównym założeniem jest redukcja lub całkowite umorzenie długów, które stały się niemożliwe do spłaty.

• Oddłużenie: To nadrzędny cel. Sąd, po przeprowadzeniu postępowania, może umorzyć całość lub część długów, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości.
• Wstrzymanie egzekucji: Z dniem ogłoszenia upadłości wszystkie postępowania egzekucyjne (np. komornicze) prowadzone przeciwko dłużnikowi zostają zawieszone, a następnie umorzone. Daje to natychmiastową ulgę.
• Sprawiedliwe zaspokojenie wierzycieli: Jeśli dłużnik posiada majątek (np. mieszkanie, samochód), wchodzi on do tzw. masy upadłości, którą zarządza syndyk. Środki ze sprzedaży są dzielone między wierzycieli.
• Ustalenie planu spłaty: Jeśli sytuacja dłużnika na to pozwala (osiąga dochody), sąd ustala plan spłaty wierzycieli, który trwa określony czas (zwykle do 36 miesięcy, w wyjątkowych przypadkach dłużej).

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Z wnioskiem może wystąpić każda osoba fizyczna, która stała się niewypłacalna. Niewypłacalność oznacza, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (np. nie płaci rat kredytów, rachunków).

• Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych na umowę o pracę, emerytów, rencistów, jak i osób bezrobotnych.
• Można ją ogłosić nawet nie posiadając żadnego majątku.
• Dotyczy także byłych przedsiębiorców, którzy zamknęli już działalność.

---

Jak przebiega proces?

1. Złożenie wniosku: Dłużnik składa wniosek wyłącznie elektronicznie przez system Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ).
2. Ogłoszenie upadłości: Sąd bada wniosek i jeśli spełnia warunki, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości i wyznacza syndyka.
3. Działania syndyka: Syndyk kontaktuje się z dłużnikiem, ustala składniki majątku (masę upadłości) i listę wierzycieli. Jeśli jest majątek, syndyk go likwiduje (sprzedaje).
4. Plan spłaty lub umorzenie: Po likwidacji majątku (lub gdy go nie ma), sąd ustala, czy dłużnik jest zdolny do spłat.
   • Plan spłaty: Sąd ustala, jaką część długu i przez jaki czas (np. 3 lata) upadły będzie jeszcze spłacał ze swoich bieżących dochodów.
   • Umorzenie bez planu: Jeśli dłużnik jest trwale niezdolny do jakichkolwiek spłat (np. z powodu wieku, choroby), sąd może umorzyć długi od razu.
   • Warunkowe umorzenie: Stosowane, gdy niezdolność do spłat jest czasowa.

Jakie długi nie podlegają umorzeniu?

Należy pamiętać, że upadłość konsumencka nie umarza wszystkich długów. Z mocy prawa nie podlegają umorzeniu m.in.:

• Zobowiązania alimentacyjne.
• Grzywny i kary orzeczone przez sądy.
• Zobowiązania do naprawienia szkody (zadośćuczynienia) wynikające z przestępstwa.
• Długi, które dłużnik świadomie zataił we wniosku.